نگاه تطبیقی ارزش گزاری به دختر از نظر اسلام و آیین یهودیت و مسیحیت . 1 .
سلام به دوست
نگاه تطبیقی ارزش گزاری به دختر از نظر اسلام و آیین یهودیت و مسیحیت
-1 ننگ دختردار شدن[1]
در حقیقت اختلاف نظر میان نگرش انجیل و قرآن به جنس مؤنث، بلافاصله پس از تولد آغاز میشود. برای مثال، انجیل اشاره میکند که Aمدت مراسم غسل مادر از ناپاکی هنگام تولد دختر دو برابر تولد پسر است[2]@. کتاب مقدس به صراحت میگوید: Aتولد فرزند دختر ضرر و زیان است[3]@. و در برابر چنین اظهار نظر تکاندهندهای، پسرها به طور ویژه تحسین و ستایش میشوند: Aمردی که پسرش را تربیت میکند، کانون حسادت دشمنش قرار میگیرد[4]@.
خاخامهای یهودی زاد و لد با هدف ازدیاد نژاد یهود را بر مردانشان الزام کردهاند. در همان زمان، آنان تمایل آشکار خود را به فرزندان ذکور پنهان نمیکردند. برای آنان داشتن فرزند پسر بیمار، بهتر از فرزند دختر بود. Aاگر دخترت خود رأی و یکدنده است، کاملاً مراقبش باش تا مورد تمسخر دشمنانت واقع نشوی، انگشت نمای شهر نباشی، نُقل هر مجلس نگردی و آبروی تو را نبرد[5]@.
این طرز فکر شباهت بسیاری به رفتار اعراب بتپرستان با دخترانشان دارد که پیش از ظهور اسلام به مثابه خاستگاه ننگ و بیآبرویی به آنها مینگریستند و زنده به گورشان میکردند.
قرآن این عمل زشت و شنیع را به شدت محکوم میکند. که برای اختصار و جلوگیری از تکرار مطلب میتوان به آیات 58و59 سوره مبارکه نحل،8 و 9 سوره مبارکه تکویر و همچنین کریمه 17 زخرف میتوان اشاره کرد.
2-2 میراث حوا
تصویر حوا به منزله اغوا کننده آدم علیه السلام در انجیل تأثیر بسیار منفیای بر جایگاه زنان در سرتاسر آیین یهودی - مسیحی گذاشته است. آنان معتقدند همه زنان از مادرشان حوای انجیل، گناه و مکر و نیرنگ را ارث بردهاند. در نتیجه، تمام آنان غیر قابل اعتماد و به لحاظ اخلاقی پست و بدذاتند. حیض، حاملگی، تولد فرزند به منزله مجازاتی عادلانه و عذابی برای گناه ابدی جنس نفرین شده مؤنث در نظر گرفته شد.
ربّیهای[6] یهود نه نفرین و بلا و مرگ را برای زنان تعیین کرد: Aتحمل خون حیض، خون بکارت، تحمل بارداری، تحمل زایمان، مسئولیت بزرگ کردن فرزندان، موهایش باید پوشیه باشد همانند کسی که عزادار است، گوشش را باید همانند غلام دائمی و حلقه به گوش یا کنیزکی که مطیع امر اربابش میباشد سوراخ کند، او نباید شاهد گرفته شود، و در پایان آخرین بلا و مصیبت وی مرگ است[7]@.
تا امروز یهودیان سنتی (درست آیین) در نیایش صبحگاهی هر روز خود چنین میخواندهاند: Aسپاس خداوند جهانیان را که ما را زن نیافرید@. در طرف مقابل، زنان هر صبحگاهان، خدا را شکر میکنند که Aما را با خواست و ارداه خود آفرید[8]@
دیدگاه اسلام درباره زنان کاملاً با دیدگاه یهود و مسیحیت متفاوت است. قرآن در سوره مبارکه نحل کریمه 97 میفرماید: Cمَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ B.
همچنین در سورههایی نظیر احزاب کریمه35، توبه کریمه71، آل عمران آیه195 و غافر آیه40 بر این امر تأکید میکند.
2-3 تعلیم و تربیت
نگرش این مذاهب نسبت به دختر و زنی که قصد دارد مذهبش را یاد بگیرد را بیان میکنیم. بنا بر تعالیم تلمود Aزنان از مطالعه و فراگیری تورات معافاند@. برخی خاخامهای یهود قاطعانه اعلان میکنند که Aبهتر است کلمات تورات به آتش داده شود تا به زنان و آن کس که به دخترش تورات بیاموزد مانند آن است که به او حرفهای رکیک و مستهجن میآموزد[9]@.
نگرش پولس مقدس در عهد جدید روشنتر از تورات نیست. Aدر همه تجمعهای قدیسان در کلیسا، زنان باید ساکت باشند و نباید سخن بگویند، بلکه باید مطیع قانون باشند. اگر آنان میخواهند درباره موضوعی پرسش کنند، باید از همسران خود در خانه بپرسند؛ زیرا سخن گفتن زن در کلیسا ننگین و شرمآور است[10]@.
از دیدگاه قرآن، یک زن حق گفت و گو و مجادله حتی با پیامبر صل الله علیه وآله اسلام را دارد و هیچ کس حق ندارد مانع او شود[11]. چرا در حدیث، دعوت صریح زن و مرد به علم آموزی با عبارت Aطلب العلم فریضة علی کل مسلم و مسلمة@[12] و این که پیامبر اکرم صل الله علیه وآله مهریه یک زن را تعلیم قرآن قرار دادند[13].
2-4 ناپاکی زنان و دختران حائض
قوانین و مقررات یهود درباره زنان حائض بسیار محدود کننده است. عهد عتیق هر زن حائضی را ناپاک میداند، که ناپاکیاش دیگران را نیز آلوده میکند؛ به طوری که او به هر کس یا چیزی که دست میزند دست کم برای یک روز ناپاک میشود: Aوقتی زنی قاعدگی منظمی دارد، ناپاکی ماهانهاش هفت روز طول میکشد و هر کس را که او لمس کند تا شب نجس خواهد بود. در این دوره بر روی هر چیزی که بخوابد نجس خواهد بود و بر هر چیزی که بنشیند نجس خواهد بود. هر که بستر او را لمس کند، باید لباسها و رختخوابش را بشوید و با آب غسل کند و تا شب نجس خواهد بود. هر کس چیزی را که بر آن نشسته لمس کند، باید لباسهایش را بشوید و با آب غسل کند و تا شب نجس خواهد بود. اگر او در بستر باشد یا بر هر چیزی که نشسته باشد، چنانچه کسی آن را لمس کند تا شب نجس خواهد بود[14]@.
تلمود زن حائض را حتی بدون تماس فیزیکی شوم و مرگبار میداند: Aخاخامهای ما تعلیم دادهاند که اگر یک زن حائض از بین دو مرد بگذرد و در ابتدای قاعدگیاش باشد یکی از آن دو کشته خواهد شد و اگر در پایان قاعدگیاش باشد بین آن دو نزاع و درگیری روی خواهد داد@. از این بالاتر، همسر زن حائض اگر حتی با گرد و خاک کف پای همسرش در تماس باشد، آلوده شده و ورودش به کنیسه ممنوع است. کشیش یا کاهنی که زن، دختر یا مادرش حائض باشند، مانند دیگر کشیشان حق تسبیح و ثنای خداوند را در کنیسه ندارند[15].
اسلام زن حائض را از هر گونه آلودگی واگیردار مبرا میداند. او نه نجس است و نه نفرین شده و زندگی معمولش را تنها با یک محدودیت پی میگیرد: بر زوجین حرام است در مدت دوره قاعدگی با یکدیگر نزدیکی کنند اما هر گونه تماس فیزیکی دیگری بین آنها مجاز است. زن حائض از بعضی اعمال عبادی مانند نمازهای روزانه و روزه در این دوره معاف است.
التماس دعا/یاعلی
[1]- این فصل بر گرفته از کتاب زن در اسلام، مسیحیت و یهودیت میباشد.
[2]- سفر لاویان، باب12، آیات 2-5.
[3]- جامعه سلیمان، باب22، آیه3.
[4]- همان، باب30، آیه3.
[5]- همان، باب42، آیه11.
[6]- کلمات راب (Rab)، رابی( Rabbi) رابا (Rabba) و ربان یا ربن(Rabban) کلماتی عبری یا آرامی به معنای مولا، سید و معلم هستند. (پطرس البستانی، دایرة المعارف، ج8، ص527.)
[7]-The Globe and Mail; Oct.4;1994.
[8]- Leonard J. Swidler; Woman in Judaism: the Status of Women in Formative Judaism (Metuchen; N.J. Scarecrow Press;1976); p.115.
[9]- Denise L. Carmody; “Judaism” ; in: Arvind Sharma; ed.; op. Cit.; p197.
[10]- رساله اول قرنتیان، باب14، آیات34-35.
[11]- بر گرفته از آیه اول سوره مبارکه مجادله.
[12]- مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل، ج17، ص249.
[13]- صحیح بخاری، ج17، فصل21، ص29.
[14]- سفر لاویان، باب 15، آیات15-23.
[15]- Swidler; op.Cit.;p.137.